3 boyutlu giysi similasyonu

1.1 GİRİŞ

3boyutlu giysi tasarım ve simülasyon sistemi,üç boyutlu giysinin,giysiyi oluşturan panellerden yapılandırılmasına olanak sağlanmaktadır.Panellerin temelini bir yay parçacık modeli oluşturmaktadır.Giysinin oluşturulması kesme,dikme,çevresini düzeltme ve büyütme/küçültme aşamalarından geçerek gerçekleştirilmektedir.Daha sonra gerçek hayatta bir terzinin atölyesinde olduğu gibi manken üzerinde prova yapmak mümkündür.Kumaşın değişik çevresel koşullardaki davranışı,fiziksel bir yaklaşım izlenerek gerçekleştirilmiştir.Giysilerin salınımının yanı sıra,verimli ve gerçekçi görüntülenmesi de kumaş modellemede önemli bir konudur.Kumaşların değişik materyal tipleri ve yansıma özellikleri vardır.Sistemimizde örgü,dokuma ve standart boyama yöntemleri gibi çeşitli materyal özellikleri ve boyama seçenekleri gerçekleştirilmiştir.Programın performans sonuçları da sunulmaktadır. Giysi simülasyonu uzun bir zaman boyunca bilgisayarda grafiklerle gösterilen bir konu oldu.Bilgisayar grafiklerine olan ilgi 1980’lerde ortaya çıktı.Bundan sonra giysi simülasyonu üzerinde kapsamlı bir araştırma yapıldı.Bugün,eğlence ve tekstil endüstrisinde bilgisayar grafiklerine artan bir ihtiyaç vardır.Özellikle bilgisayar destekli tasarım sistemleri,moda tasarım programları,yeni jenerasyon filmler ve bilgisayar oyunları gerçekçi simülasyonlar içermektedir. Giysi modellemede temel konular : o Geometrik sunum o Tutum o Çevreyle etkileşim o Canlandırma Geometrik sunum giysi şeklinin geometrik gösterimidir.Giysi tutumu giysi materyalinin çeşitli özelliklerini gösterir.Çevre etkileşimi giysinin yerçekimi,rüzgar ve rijit nesneler gibi çevre şartlarına karşı davranışıdır.Canlandırma ise kumaşın hayal edilmesidir. Giysi simülasyonu için geometrik model ve fiziksel model olmak üzere iki metot vardır.Fiziksel modeller daha gerçekçidir ve fiziksel modellerle karşılaştırılması daha kolaydır.Bütün metotlar arasında en kolay ve en çok tercih edileni yay parçacık sistemidir.Bu sistem kütlelerle birbirine bağlanmış bir grup partikülün olduğu bir sistemdir. Konfeksiyon sektöründe giysi tasarımı için çeşitli bilgisayar destekli araçlar bulunmaktadır.Bununla birlikte bunlar çoğunlukla 2 boyutludur ve manken üzerine giysinin tam oturmasını sağlayamaz.Son yıllarda 3 boyutlu giysi tasarımı için mükemmel araştırmalar yapılmaktadır.Geliştirilen yazılım araçlarında kullanıcı giysi parçalarının 2 boyutlu örneklerini çizer ve sistem bu örnekleri üçgen biçimine getirir,fiziksel modellere çevirir.Bazı sistemler 3 boyutlu mankenleri giydirir. Sistemin amacı farklı tekstil materyalleri ile çeşitli giysi modelleri tasarlamak ve daha sonra sanal mankenlere giysiyi giydirerek simule etmektir. Giysiler 2 boyutlu örneklerden oluşturulmakta ve sonra gerçek hayattaki gibi birlikte dikilmektedir.Varolan sistemlerde dokuma ve örme kumaşlar gibi farklı tekstil örneklerini uygulamaya almak zordur.Çünkü dokuma ve örme kumaşlar düzenli ağ yapısına sahiptir.Bu nedenle ilk olarak giysileri dikdörtgen ağ üzerinde keserek giysi panelleri oluşturulur.Giysi paneli sınırlarından oluşan partiküller seçilerek kesme işlemi yapılır.3 boyutlu giysi simülasyonu için kullanılan yay parçacık sistemi kumaşın eğilme,gerilme gibi iç kuvvetlerinin parametresini sağlamaktadır.bu parametrelerle sistemin farklı tip kumaşlara uygulanabilirliği sağlanmaktadır.buna ek olarak rüzgar,nem ve hava sirkülasyonu gibi dış kuvvetler giysiye uygulanır ve giysinin çevre şartları altındaki davranışı gözlenir.

1.2 SİSTEMİN YAPISI

Sistem 3 modülden oluşmaktadır.Hareket tasarımı,giysi tasarımı ve giysi-insan simülasyonu.Hareket tasarım modülü kullanıcının; pozisyon,uzaklık ve rotasyon eğrileriyle ayarlanan çeşitli insan hareket davranışlarını tanımlamasını sağlar.Giysi tasarım modülü; giysinin kesim ve dikiminde 2 boyutlu panellerinden 3 boyutlu giysi yaratma için etkili bir araçtır.Sistem giysinin canlandırılması için farklı seçenekler sunmaktadır.Simülasyon modülü; insan hareketi,giysi deformasyonu ve çakışma kontrolü için fonksiyonel bir modüldür. Giysi simülasyonunun eğlence sektörü,CAD/CAM sistemleri tekstil endüstrisi ve e-ticaret gibi uygulama alanları vardır.Filmlerdeki sanal karakterler,sanal dünya ve bilgisayar oyunları sanal karakterlerinin giydirilmesi ihtiyacı doğmuştur.Moda tasarımcıları giysi üretilmeden önce sanal manken üzerinde giysinin görünümünü görmek istemektedirler.E-ticaret sitelerinin müşterileri giysileri üzerlerine deneyebilmeli ve tasarımı,tutumu ve rengine satın almadan önce karar verebilmeliler.CAD/CAM araçları ve interaktif online mağazaları giysi tasarım ve simülasyonunu kullanmaktadır.Tekstil mühendisleri giysi materyalinin davranışları hakkında doğru ve kesin bilgiye sahiptir ve giysinin young modülü,eğilme modülü,gerilme modülü vs. gibi özellikleriyle ilgilenirler. Giysi tasarımı 2 boyutlu giysi paneli elemanlarından 3 boyutlu giysi konstrüksiyonu oluşturmaktır.Giysi simülasyonu mekanik ve geometrik modelleme ile ilgilenir. Giysi simülasyonu giysilerin geometrik ve mekanik davranışları,çevre etkileşimleri ve canlandırılmalarından oluşur.

2. GİYSİ MODELİ

1980lerin öncesinde giysi rijit yüzey üzerine çizilen bir doku olarak modellenmiştir.Bugün simülasyonda bilgisayar grafikleri kullanılarak geometrik ve fiziksel model uygulamaları bulunmaktadır

. 2.1 GEOMETRİK MODELLER

Geometrik yaklaşım dairesel bir giysinin sınırlı bir parçasındaki kıvrımlar olarak tanımlanmaktadır.Giysi yapısı 3 boyutlu geometrik noktaların 2 boyutlu ızgarası olarak modellenmiştir.İlk adım sınırlı noktaları birbirine bağlar.Izgara noktaları 3 boyutlu eğriler üzerinde yer alan sınırlı noktalar arasında durmaktadır.İki eğri çakışırsa alçak eğri elimine edilir.Yeni sınırlı noktalar ve eğriler eklenir.Dikdörtgen ızgara üzerinde giysiye benzeyen bir yapı yaratmak için bütün ızgara noktaları arasına sırayla uzak sınırlı noktaların girmesi sağlanır.Giysi sertliği ikinci sıradaki sınırlı noktalarla modelize edilir.Giysi yüzeyinin silindirik olarak canlandırılması tekniği de kullanılmaktadır.

2.2 FİZİKSEL MODELLER

o Yay-parçacık Modelleri Bu modeller bir kütle noktası,çevresel kuvvetler iki kütle noktasını birbirine bağlayan bir yay,iki üçgeni birbirine bağlayan dayanak noktasından oluşmaktadır.Bu modelde her tepe noktası bir kütle noktasına,her kenar bir yaya ve bitişik yüzler dayanak noktasına dönüşmektedir.Model hareketleri Newton’un hareket kanunları ile hesaplanmaktadır.Bu model dokuma giysilerin davranışlarını simule edememektedir.Sadece biçimi değişebilen yüzeylerde kullanılmaktadır. o Elastisite Teorisine Dayalı Modeller Bu modelde giysinin enerji fonksiyonlarıyla tanımlanan bazı mekanik özellikleri simule edilmiştir.Giysi modelinin toplam enerjisi gerilme,eğilme ve ağırlık terimlerini içermektedir.Model elastisite teorisi üzerine eşitlikler sunmaktadır.Elastik nesnelerin hareketini modelleyen teknik Lagrange eşitliklerini kullanır. o Partikül Modelleri Model; iplikler arasındaki mikro-mekanik etkileşimden makro-ölçü dinamik özellikleri türetmektedir.Giysi mekanizma olarak tanımlanmaktadır.Atkı ve çözgü ipliklerinin kesişen noktaları partiküllerle temsil edilir.Bu partiküller enerji partikülleri ile temsil edilen mekanik bağlantılar arasındaki alan ile bitişik partikülleri etkilemektedir. o Sonlu Element Modelleri Model; tekstil yüzeyleri gibi kalın materyallerin tasarlanması için kullanılan sonlu elementler sunmaktadır.Doğrusal olmayan elastiklik problemi her adımda düzlemsel ve linerlikle azaltılır.Bu metot ağ yapısından farklı işlemektedir.

3. İNTEGRASYON METOTLARI

Giysi modelinin değerlendirilmesi için yapılan hesaplamalarda diferansiyel bir eşitlik çözülmelidir.Çeşitli integrasyon şemaları bulunmaktadır.İntegrasyon metodu şu faktörlere dayanmaktadır : o Algoritmanın her iterasyonu için hesaplama zamanı o Her iterasyon için zaman adımı o İstenen doğruluk o Sayısal stabilite Bütün metotlar arasında integrasyon şeması açık ve açık olmayan şeklinde iki sınıfa ayrılır. Açık integrasyon metodu önceki durumun extrapolasyonundan bir sonraki adımın durumunu hesaplar. Açık olmayan integrasyon bir sonraki durumun extrapolasyonundan bir sonraki adımın durumunu ortaya çıkarır.

4. GİYSİ CANLANDIRMA

Giysinin deformasyon dinamiği ve yüzeyi kadar görünümü de gerçeklik açısından gereklidir.Tekstil yüzeyleri asıl olarak örme ve dokuma olarak ikiye ayrılır.

4.1 ÖRME YÜZEYLER

Örme kumaşların görünümünü simule eden bir sistem,örme makinesi verileri alınarak geliştirilmiştir.İpliğe 3 boyutlu görünüm verilmiştir.Materyal bilgileri,3 boyutlu alanda iplik görünümleri ve ipliklerin etkileşim noktaları gibi gerekli kumaş bilgilerinden veri yapısı oluşturulur.Bu adımda örme makinesinin operasyonları da simule edilir.İkinci adımda etkileşim noktaları azaltılır.Son olarak ipliler bir araya toplanarak bozulmalar eşitlenir.Doğru fiziksel davranışı simule etmek için partikül sistemi geliştirilmiştir.Elastikiyet kuvvetleri komşu partiküllerin itme ve çekmesi,ilmeğin bükülmesi için kullanılır.

4.2 DOKUMA YÜZEYLER

Dokuma yüzey mikro ölçü ve makro ölçü olarak ele alınır.Mili ölçü geometrisi ipliklerin nasıl dokunduğunu,mikro ölçü liflerin nasıl iplik yapısı oluşturduğunu göstermektedir.Dokuma yüzeylerde ilmek 2 boyutlu eğri olarak tanımlanır.İlmeğin yeri değiştirilerek 3 boyutlu görünüm verilir.Materyalin makroskobik yapısı şekillendiricilerin yeri değiştirilerek simule edilir. Dokuma(x) =cos(2*π*x*Tfreq+aşama)*yükseklik, Tfreq, iplik numarasıdır.Yükseklik dokuma yüzeyin toplam genişliği ve faz ise sıranın düzgünlüğüdür. İpliklerin gerçeğe yakın görünümleri için iplik bükümünün yumuşaklığı ve sertliğini yaratma amacıyla bir teknik geliştirilmiştir.Büküm şekli trigonometrik fonksiyonlarla açıklanır.Gerçekçi görünüm için dokuma örneklerinde renk parametreleri de son olarak eklenir.

5. TEMAS KONTROLÜ

Giysi vücutla ve diğer giysi panelleri ile etkileşim halindedir.Vücut hareketi ve şekli giysi hareketlerini etkiler.Giysi panellerinin simülasyonu ,temas kontrolü doğru ve etkili bir şekilde yapılabilir. Temasın ortaya çıkarması : nesneler arasındaki geometrik yakınlığı ve bağlantıyı kontrol etme. Temas karşılığı : Kuvvet uygulanan nesnelerin birbiriyle çakışma pozisyonlarının ve hızlarının doğrulanması

6. GİYSİ SİMÜLASYONU

Giysilerin 3 boyutlu davranışlarını simule etmek için giysi panelleri 2 boyutlu görünümden 3 boyutlu hale getirilir.Paneller sanal bedene üzerine oturtulur.Kullanıcı canlandırma seçenekleri üzerinde değişiklikler yapabilir ve giysinin nasıl daha güzel görünmesi gerektiğini belirleyebilir.

6.1 GİYSİ YERLEŞİMİ

Giysi panelleri klavye fonksiyonlarıyla beden üzerine yerleştirilir.Çevirme,ölçme,döndürme her giysi paneli için mümkündür.Giysi paneli arzulanan şekliyle gözlemlenebilir.

6.2 DİKİM

Giysi panelleri beden üzerinde doğru pozisyona getirildikten sonra giysi parçalarının görünümleri arasında kuvvet uygulanarak dikim istenir.İki partikül üzerine simetrik kuvvetlerin uygulanması sonucu birbirlerini çekerler. Bu uygulamayla farklı tekstil materyallerinin birbiri ile olan etkileşimi açıklanmaya çalışılmaktadır.

6.3 TUTTURMA NOKTALARI

Sanal model üzerinde giysinin durması,giysinin bazı parçalarının bedene tutturulmasıyla olur.Bu uygulama giysinin tipine bağlıdır.Sıkı giysiler bağlantı noktalarıyla bedene oturur.Bu nedenle sanal beden giydirildikten sonra seçilen parçalar sanal beden üzerine en yakın poligonla tutturulur.Giysinin bu parçaları bedenle birlikte hareket eder.

6.4 GİYSİ CANLANDIRMA

Giysi canlandırma dökümlülüğünün simülasyonu kadar önemlidir.Gouraud şekillendirme gibi genel canlandırma teknikleri tekstillerle ilgilidir.Giysi üretimi için iplikten örme ve dokuma gibi çeşitli metotlar vardır.Sistem bu iki metodu simule edebilmektedir.

6.4.1 DÜZGÜNLÜK

Örme ve dokuma metotlarından önce yüzeyin yeterince düz olduğundan emin olmalıyız.Üçgensel düz ağ yapısı giysiye daha düz bir görünüm veren eğri yüzeylere dönüştürülür. Her üçgen için vektör pozisyonları ve vektör normalleri düşünülür. pozisyonlar normaller koordinatlar yardımcı noktalar Amaç interpolasyon noktası Q’yu hesaplamak Sonra 3 yüzeyi birbirine bağlarız: Düzgünleştirme için Pá, P haline getirilir. Düzgünleştirme işlemiyle interpolasyonlar

6.4.2 ÖRME YÜZEYDE DÜZGÜNLÜK

Örme yüzeyin yapısı dokumayla karşılaştırıldığında daha karmaşıktır. Bunun nedeni örmede ilmeğinin 3 boyutlu geometrisidir. Sağ ve sol olmak üzere örme sırasında ilmeğin iki tipi vardır.Örme örneği sağ ve sol ilmeklerin sırasını gösterir.Girdi dosyasından görülebilir ve programda değiştirilebilir. Her bir dörtkenar bir ilmek tipini içerir.Dörtkenar içindeki ilmek yapısı bağlantı noktası olarak tanımlanır.Bağlama noktasının yeri belirlenebilir.Yüzey parametrelerinden eşitlikler oluşturulabilir : bağlantı noktasıdır. 3 boyutlu pozisyondur. İpliğin kalınlığı nedeniyle bu bağlantı noktaları dikkatli bir şekilde dörtkenarın normali alınarak hareket ettirilir.Her bağlantı noktasına değeri verilir.N yüzey normalidir.Böylece örme kumaşın ön ve arkadan farklı görünüşleri olur. Bir ilmek içindeki iplikleri canladırma için karmaşık hacimsel modeller veya zaman alan metotlar kullanılamaz.Her iplik için 3 boyutlu efekt iplik çevresinde silindirler çizerek yapılır.u operasyon sistemi yavaşlatırsa 3 boyutlu görünüm vermesi için farklı büyüklük ve renklerde çizgiler çizilir.

6.4.3 DOKUMA YÜZEYDE DÜZGÜNLÜK

Dokuma giysilerin yumuşaklığı gösterilmez.Giysi simülasyon programı kullanıcıya karmaşık örnekler yaratma ve kumaş materyalinin belirlenmesi olanaklarını sunar. Dokuma,dokuma tezgahı yardımıyla oluşturulur.Bu iplikler atkı ve çözgü iplikleridir.Çözgü iplikleri düşey olanlar,atkı iplikleri yatay olanlardır. Çözgü üzerinde atkı Atkı üzerinde çözgü Bu iki ipliğin birbirine bağlanma sırasının değişmesiyle farklı dokuma örnekleri yaratılabilmektedir.Sistem örnek tanıma dosyasından örneklerin okunması ve atkı –çözgü ipliklerinin 3 boyutlu çizimlerinin yapılması şeklinde işlemektedir.Atkı ve çözgü ipliklerinin yeri saptanır ve son olarak yumuşaklık haritası çıkartılır.Dokuma kumaşların canlandırılması 3 boyutlu yapı dışında benzerdir.Dokuma fiziksel olarak simule edilir. Dokuma örneği dosyadan okunduğu zaman, giysinin ağ yapısındaki her dörtkenar örneği oluşturan daha küçük dörtkenarlara bölünür.Girdi dosyası ikili sayı matrislerini içermektedir.0 çözgü üzerinde atkı ve 1 atkı üzerindeki çözgü ipliğini göstermektedir. •

İPLİK ETKİLEŞİMİNİN GÖSTERİLMESİ

Kumaşın materyal tipi ve giysinin anisotropik davranışı sofistike aydınlatma modeliyle gösterilir.Anisotropik BRDF sistemdeki ipliklerin oluştuğu liflerin aydınlatılmasında kullanılır. Örme yüzeyin yakından görünümü düz doku twill saten doku basket doku Giysinin bedenle birlikte hareket etmesi için beden ile giysi arasında temas olması gerekir.Bu nedenle her giysi ve her deri tabakası arasında temas testi yapılır.

7. GİYSİ SİMÜLASYON SİSTEMİYLE ELDE EDİLEN SONUÇLAR

7.1 GÖRSEL SONUÇLAR

Sistemin kullanılmasıyla gözlenen sonuçlar : Dokuma kumaşın ön ve arka kısımları arasındaki farkvurgulanmıştır. Dokuma kumaş Örme kumaştaki ilmeklerin deformasyonugösterilmektedir. Örme giysi Kadife elbise Saten elbise Saten ve kadife elbiseler başarılı bir şekilde resimlenmiştir. Farklı doku tipi ve renklerindeki satenetekler Saten yapılı dokuma etekler Karmaşık dokuma örnekleriyle tişört ve pantolonunbirbirineyakınlığı Dokuma tişört ve pantolon Örme tişört ve dokumapantolon Gouraud şekilli tişört,örme ceket ve kadifepantolon Karmaşık örmetipi Örme kazak

7.2 PERFORMANS ANALİZİ

Sistem bir 512 MB RAM ve Pentium III,868 MHz’lik PC üzerinde çalışır.Yazılım platformu Microsoft Visual C++ 6.0 OpenGl’dir. Karmaşık canlandırma teknikleri kullanıldığında hız düşmektedir.BRDF metodu ile kadife ve saten dokuma tiplerinde hız azalmaktadır. Dikme zamanları iterasyon sayısı arttıkça artmaktadır.

8. GİYSİ SİMÜLASYON SİSTEMİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ

Bu çalışma ile sanal gerçeğe benzer giysi tasarım ve simülasyonu için 3 boyutlu bir grafik aracı tanıtılmıştır.Sunulan sistem farklı kumaş tipleriyle çeşitli giysi modellerinin tasarımını sağlamaktadır.Buna ek olarak sanal manken üzerine giysinin son hali giydirilmekte ve mankenle teması animasyon şeklinde gösterilmektedir. Sistem 3 modülden oluşur : o Hareket tasarım modülü o 2 boyutlu giysi tasarım modülü o Beden ve 3 boyutlu giysi tasarım modülü İki boyutlu giysi tasarım modülü kullanıcıya kesim,düzgünlük,ölçme,görünüm noktalarını tanımlama açısından giysiyi yapılandırma imkanı verir. Tasarım bölümünden sonra giysi panelleri beden etrafına yerleştirilerek ve bu panellerin dikilmesiyle giysi bedene oturtulur.Giysi ve beden animasyonu yapılır.Sistemde integrasyon ve diferansiyel eşitlikler giysinin dökümlülüğünün simülasyonu için çözüm yollarıdır. Sistemde dokuma ve örme örneklerimizi tanımlayabilmekte ve örme-dokuma ipliklerinin fiziksel davranışlarını simule edebilmekteyiz.

9. ÜÇ BOYUTLU VÜCUT TARAMA

Üç boyutlu vücut tarayıcı konfeksiyon endüstrisi araştırmalarında kullanılan ve giysi üretimi ve satışında devrim yaratan bir araçtır. Amerikan toplumunda antropometrik bir araştırma yapan (CAESAR) firması bu teknolojiyi kullanmıştır. Size USA ise bu yaklaşımı daha da geliştirmiştir. Bunlar 1940’lı yıllardan beri konfeksiyonla ilgili olarak Amerika’daki yetişkin insanlardan antropometrik veriler toplayarak yapılmış ilk girişimlerdir. Bu veriler bedenlendirmede ve giysinin vücuda tam oturması hakkındaki sorunlara yeni bakış açısı kazandırmıştır. Konfeksiyon endüstrisi güvenilir vücut tarama verilerini kullanabilme ve bu verilere dayanarak üretim yapma imkanı bulmuşlardır. NTC tarafından finanse edilen Cornell Üniversitesi’deki vücut tarama araştırması, vücut tarama verileri kullanarak vücuda uyumun istatistiksel analiz teknikleri geliştirme odaklıdır. Araştırmaya 203 katılımcılardan alınan vücut tarama verileri ile başlanmıştır. 3 boyutlu tarama verileri analiz edilmiş ve tarama görüntüsünün yüzeysel ve hacimsel özelliklerde kompleks yapısı tanımlanmaya başlamıştır. Üç boyutlu vücut tarama projesine ek olarak, vücuda uyum ve antropometrik verilerin kombinasyonlu olarak uygulanması için metodolojiler geliştirilmiştir. Bu metadoloji konfeksiyon sektöründe etkili bedenlendirmenin gelişimine katkıda bulunmuştur. Araştırma, belirli bir hedef pazarın etkili bedenlendirilmesi için bir ölçü serisi tanımlamaktadır. Bu ölçüler model ve bedenlendirmedeki standart kuralları ortadan kaldırmaktadır. Günümüzün en büyük konfeksiyon işletmelerinden NTC, konfeksiyonda kaliteli bir uyum metodu keşfetmiştir. Giysilerle ilgili memnuniyet derecesi çalışmaları bayanların %50’nin kıyafetlerin vücuda uyumsuzluğundan şikayet ettiklerini göstermiştir. Giysilerde vücuda uyumsuzluk, tüketicilerin kıyafeti satın almaktan vazgeçmelerine neden olmaktadır. Satılan kıyafetlerin %35’inin uyum sorunu yüzünden geri iade edildiği tahmin edilmektedir.

9.1 VÜCUT TARAMA YÖNTEMİ VE ÜÇ BOYUTLU TARAYICI

Vücut tarama büyük miktarlarda kesilip üretilen giysileri tasarım ve beden özelliklerini kişiselleştirilmiş üretime dönüştürmektedir. Vücut tarama ile kitlesel pazarlama stratejisi ortaya çıkmaktadır. Tüketicilere uygun fiyatlarla vücuda tam oturan birebir kişiden ölçü alıp dikilen giysiler sunmaktadır. Vücut tarayıcılar her müşterini çok hızlı bir şekilde 3 boyutlu vücut bilgilerini aldığını için kitlesel pazarlamada önemli rol oynamaktadır. Bilgisayar programı vücudu tam olarak analiz etmektedir. Yüksek kalitede tasarım ve üretim yöntemleriyle birlikte vücut tarayıcıları müşterilere kendileri için özel olarak yapılmış modern formlarda üretilmiş giysiler sunmaktadır. Hazır giyimde süregelmiş yığın üretimi vücut tarama teknolojisiyle geliştirilebilir. Akademik ve endüstriyel araştırmacılar vücut ölçülendirmede antropometrik veriler kullanmaya başlamışlardır. Böylece hedef kitledeki her bir kişinin vücuduna oturan giysi üretilmiş olacaktır. Her bir tarama bilgisayarda canlanırken çeşitli bedenlerdeki giysi 3 boyutlu dönen bir görüntü üzerinde durmaktadır. Bilgisayar giysinin vücuda iyi ve kötü oturan noktalarına dikkati çekmekte kullanıcıya en uygun üretimi seçmekte kolaylık sağlamaktadır. Vücut tarayıcınınYapısı Cyberware vücut tarayıcı: Model WB4 Cyberware vücut tarayıcı : Model WBX GÖRÜŞ ALANI WB4 WBX ÇAP 120cm (47”) 120cm (47”) YÜKSEKLİK 200cm (79”) 200cm (79”) TARAMA KAFASI 4 4 KAMERALAR 4 4 AYNALAR 4 0 TARAMA DEVİR SÜRESİ 40 sn 20 sn FİYAT $ 350K $ 150K STAND BÜYÜKLÜĞÜ GENİŞLİK 360cm (144”) 244cm (96”) YÜKSEKLİK 292cm (117”) 244cm (96”) ÇAP 300cm (120”) 244cm (96”) AĞIRLIK 450Kg (992lbs)

9.2 CORNELL ÜNİVERSİTESİ’NDE VÜCUT TARAMA ARAŞTIRMASI

Cornell Profesörleri; Susan Ashdown ve Susanne Loker giysi üretiminde 3 boyutlu tarayıcı kullanımı araştırmalarına önderlik etmişlerdir. Çeşitli sınıflarda öğrenciler deneyim amacıyla bu sistemle tarandı, tarayıcı hakkında bilgilendirildiler. Bir sınıf öğrenci populasyonundaki vücut şekilleri ve bedenlerin karşılaştırılması için insan antropometrisini kullandı. Tasarım sınıfı ise bilgisayar destekli örnek yapım ile ısmarlama ceket üretimini geliştirdi. Diğer bir sınıf ise konfeksiyon sektöründe vücut tarama verisi için ticari uygulamalarla ilgili hedef kitle stratejileri üzerinde çalıştı. Gelişimin ilk aşamasında araştırma konuları tarayıcının değerlendirilmesi ve çıkış verileri olası uygulamalardır. Tarayıcı her tarama için 300.000 veri noktası bulabilen 4 laser ve 8 kamera kullanmaktadır. Tarama sadece 12 saniye sürmektedir. Son tarama yatayda 1mm dikeyde 2 mm’lik artış yapılmaktadır. Kamera üst üste bindirme paylarını göstermekte ve taranmış iyi bir görüntü vermektedir. Konfeksiyon sektörü dışında vücut taramanın farklı uygulamaları da bulunmaktadır. Havayolu, otomobil, traktör endüstrileri; çok sayıda vücut tipine uyum sağlayacak koltuklar geliştirmek için tarama verilerini kullanmaktadır.Eğlence endüstrisi, animasyonlar geliştirmek için bu teknolojiyi kullanmaktadır. Video oyunlarında da bu teknolojiden yararlanılmaktadır. Sağlık klüpleri egzersiz programlarının etkilerini değerlendirmek için önce-sonra ve karşılaştırmak için vücut tarama teknolojisini uygulamaktadır. Gelecek yıllarda da bu alandaki uygulamalar daha da artacaktır.

9.3 VÜCUT TARAMA GÖRÜNTÜLERİ

Polyworks Yazılım uygulamaları vücut tarama verilerini; noktalar, üçgensel ağ yapısı, yüzeyselleştirilmiş ağ yapısı, düzgün pürüzsüz yüzey olarak göstermektedir. Buna ek olarak her oryantasyonda dairesel ölçüm alınmasına imkan veren ve vücudun farklı alanlardan kesit görünüşler alınmasını sağlayan dilimli bir yapıyı da gösterir. 3D vücut tarayıcı vücudu daha önce hiç mümkün olmayan kesit şekli , dilim alanı ve hacimsel olarak incelenmesine imkan vermektedir. Noktalar halinde Segmentler halinde Vücuda istediğimiz her açıdan bakabiliyoruz

9.4 ÜÇ BOYUTLU VÜCUT TARAMA YÖNTEMİNİN UYGULAMA ALANLARI • BİLGİSAYAR DESTEKLİ PROVA UYGULAMASI

Channel tarafından uygulanmaktadır. Bununla birlikte bu sistemler beden ölçülendirme değil stil tasarımı için geliştirilmiştir. Sistem şu şekilde çalışmaktadır : o Müşteri kendi ölçülerini verir. o Bilgisayar önceden tayin edilen ölçüleri listeler. Müşteri kendisine uyanları seçer. o Dar bel, geniş kalça, dar omuz ve uzun gövde gibi vücut şekli ile ilgili bilgiler girilir. o Müşterinin vücut şeklinin genel görüntüsü oluşur ve modifikasyonlar ekranda gösterilir. o Müşteri ekrandan giysi stillerini seçer ve bilgisayar ekranındaki vücuduna prova yaptırılır. o Müşteri üzerine giysiyi giyer ve sonra satın almak istediği stili seçer. Vücut tarama verileri bu prosese tanıtıldığında ise görüntü daha gerçekçi ve beden seçimi daha doğru olacaktır. Müşteriler kendi 3 boyutlu görüntülerini önden,arkadan ve yandan olmak üzere görebilecekler. Ayrıca bu görüntüleri döndürebilecekler, stil ve en iyi oturan bendi seçebileceklerdir.

o BEDEN TAHMİNLEME UYGULAMASI

Vücut tarama ile ilgili başka bir uygulama da beden tahminidir. Bu uygulamada müşteriler, konfeksiyon ürünlerinin çoğu markaları için beden özelliklerine sahip servis şirketlerine ölçülerini vermektedirler. Servis müşterilerin ölçülerini giysilerle karşılaştırmalı olarak eşleştirmektedir. My Virtual Model ve The Right Size gibi birçok şirket beden tahmini yapmaktadır. Fakat vücut tarama sistemini kullanmamaktadırlar. Vücut taramanın beden tahminlemesinde kullanılan ölçülerin doğruluğu ile daha da artacaktır. Beden tahminiyle bilgisayarlı prova kombinasyonu müşterilere sadece onların ölçülerine uyan en iyi markaları değil; üzerlerine giymeden giysileri görebilmelerini ve en çok beğendikleri tasarımı seçmelerini sağlayacaktır.

o ISMARLAMA GİYİM UYGULAMASI

21.yüzyıl teknolojisi yeni bir pazarlama stratejisi ve kitlesel pazarlama gerektirmektedir. Dünya çapında konfeksiyon işletmeleri her müşteriye ayrı ayrı tasarım ve uygun beden numarası opsiyonları sunmaktadır. İşletmeler internet üzerinden kişiye özel giysi yapmaktadır. Örneğin; Levi Strauss & Co ilk “bireysel pantolon” olayını müşterilerine tanıtarak kitle satışında ilk büyük konfeksiyon firması oldu. Günümüzde ise “orjinal spin” adı altında Levi’s mağazalarında pazarlanmaktadır. Müşteriler pantolonlarını stil, kumaş, renk, leg_openning bedenleri ve dilişsiz uzunlukları ile seçebilmektedir. Her ölçü satış elemanı tarafından alınmaktadır. Her ölçüm ve stil seçenekleri ilgili bilgisayar programına girilmektedir. Daha sonra ortaya çıkan örnek pantolon mağazadan bulunup denenir. Böylece müşteri kendi tercihine uygun, üzerine tam oturan pantolonu tam olarak tanımlayabilmektedir. Müşterilerin pantolonları birbirinden ayrı olarak üretilmekte ve istenen adrese teslim edilmektedir. Her müşteriye ait kayıtlar bir sonraki ısmarlamada kullanılmak üzere kaydedilir. Brooks Brothers ise, vücut tarama yöntemlerini içeren yeni teknolojileri kullanmaktadır. New York’taki perakende satış mağazalarında 3D vücut tarayıcı kullanarak müşterilerinin ölçülerini almaktadır. Stil, kumaş ve tasarım özellikleri uzman satış elemanları ile bilgisayar ekranından seçilmektedir. Brooks Brothers vücut ölçülerine uygun örnek yaratan bir sistem kullanmaktadır. Giysi daha sonra üretilmekte ve müşteriye gönderilmektedir. Böylece müşteri memnuniyeti üst düzeye ulaşmaktadır. Daha küçük firmalar farklı tasarım ve beden seçeneklerini web sitelerinde sunmakta ve bu şekilde sipariş almaktadırlar. Ordu ,okul ve endüstriyel üniforma tedarikçileri de stil ve beden seçenekleri ile çalışmaktadır. İnternette İnteractive Custom Clothes Company Designings yani IC3D olarak ya da American Fit ve Beyondfleece olarak bu sistemle çalışan diğer firmaları görebilirsiniz. Kullanılan Teknolojiler Kitlesel pazarlama laser cutter’ler vücut tarayıcılar ve web uygulamaları ile gelişmektedir. Konfeksiyon sektöründe kitlesel pazarlama için; vücut tarayıcı, bilgisayar destekli tasarım (cad),üretici ile tüketici arasındaki iletişimi sağlayan internet ve bilgisayar destekli yöntemler için hızlı ve doğru üretim ile teslim gerekmektedir. 3D Vücut tarayıcı ölçülendirme hızlı ve güvenilir veri toplamaktadır. Tarama 12 saniye sürmektedir. Sonra bilgisayara aktarılmakta ve ekranda görünmektedir. Bu işlem de 45 saniye sürer. Daha sonraki işlem yazılım otomatik olarak vücudun dönüm noktalarını belirlemekte ve ölçüler oluşturmaktadır. Bu işlemin işleyişinde arzu edilen ölçü sayısına göre değişmekle birlikte yaklaşık 45 saniye sürer. Cad teknolojisi giysi üretiminde çok önemlidir. Cad bilgisayarda ön üretim tasarımı fonksiyonlarını kapsamaktadır. Bunlar yüzey tasarımı, taslak halinde çizim ve model hazırlamadır. Cad sistemi tasarım için model üzerinde değişiklikler yapmak, kaydetmek, dosyalamak ve modelleri tekrar kullanmak için model şekiller ve ölçüler hakkında dijital bilgi kullanır. Model hazırlama işleminin geliştirilmesi için 4 yöntem vardır : Alışılagelmiş modelleme ve sınıflandırma yöntemleri, farklı vücut yapılarına uyabilecek çok sayıda model grubunun tasarlanmasıyla daha da genişletilebilir. Alışılmış yöntemle hazırlanmış modeller aynı zamanda vücuda tam oturan modelleri seçmede ve yeni sistemle oluşturulmuş modeller üzerinde yapılan değişiklikleri uygulamada kullanılabilir. Model tasarım teknikleri otomatik olarak vücut ölçüsünden doğrudan model yaratır. Yeni yazılım programları giysinin 3 boyutlu tasvirinden 2 boyutlu model şekli geliştirmektedir. Vücut tarayıcılar ve bilgisayar teknolojisi olmasına rağmen insan vücudunun kompleks yapısına oturan giysi üretmek zordur. Vücut şekli, model şekli ve kumaş özellikleri arasındaki etkileşim çözülebilir olası vücuda uyum sorunları da yaratabilir. Bununla birlikte giysi üretiminde vücuda tam uyum sağlayacak çok iyi tasarlanmış modeller sağlayan bir sistem yaratmak mümkündür.

o HAZIR GİYİMDE BEDENLEME SİSTEMİ UYGULAMASI

Vücut tarama teknolojisi konfeksiyon firmalarına müşterilere daha uygun ölçülerde ürünler sunmada yardımcı olmaktadır. Hazır giyim üretiminde bedenlendirme için kullanılan çoğu sistem sınırlı bilgi ile çalışmaktadır. Genellikle konfeksiyon firmaları müşterilerinden aldıkları geri dönüşümlerdeki bedenlendirme bilgileri ile çalışmaktadır. Müşteri çoğunluğunun satılan giysilerin üzerlerine iyi oturup oturmaması gibi müşterilerden alınan verilerle çalışmak etkili ve güvenilir bir sistem değildir. Geniş kitlelere uygun bedenlendirme sistemleri geliştirmek amacıyla insan vücudunu ve şeklini daha iyi anlamak için antropometrik araştırmalar yapılmıştır.CAESAR çalışması Hollanda, İtalya, Amerika’da gerçekleştirilen uluslar arası antropometrik bir çalışmadır. Bu çalışma otomotiv, havayolu ve konfeksiyon sektörü tarafından finanse edilmiştir. Araştırma sonucunun verileri finans kaynaklarının ürünlerinin üretiminde kullanılmıştır. Tekstil ve konfeksiyon anonim şirketi [TC]² üniversite ve endüstri ile birlikte çalışarak konfeksiyon sektörü için antropometrik bir veri tabanı yaratmak adına Amerika’da 50 bölgeden bayan ve erkek olmak üzere 12.000 tarama verisi toplamıştır. Bu çalışmadaki sonuç “Size-Usa” olarak adlandırılmıştır.

o BEDENLENDİRME SİSTEMLERİ

Bedenleme sistemi; hedef pazardaki insanlara insanlara uygun giysi üretmek için bir konfeksiyon firması tarafından geliştirilmiş giysi bedenlerinin toplamıdır. Beden sistemleri; small, medium, large ve extra large gibi; 10.12 ve 14 numaralı bedenler gibi ya da 1’’ boyun ve 32 ‘’ kol uzunluğu gibi vücut ölçülerini gösteren etiketler kullanır. Bir konfeksiyon işletmesi bedenleme sistemine ulaşmak için; öncelikle hedef pazar ve yaş, gelir seviyesi, yaşam biçimi gibi belirleyici özellikleri olan tipik müşteriler belirler. Sonra firma üretim ve Pazar için ideal vücut şekillerine sahip model seçer. Örnek giysiler tasarlanır, değerlendirilir, model üzerinde denemeler yapılarak vücuda oturup oturmadığına bakılır. Örneğin bayanlarda 8 beden çok sık olarak örnek giyside uygulanır ve orantılı olarak derecelendirme kuralları modelin artan ya da azalan bedenlerine göre uygulanır. 2 bedenden 16’ya gibi. Orantılı olarak derecelendirme kuralları vücut şekillerindeki farklılıklara hitap etmez. Örneğin dar ya da geniş bel veya uzun gövde, yaşta ve hedef pazarda farklılıklar olabilir. Tüm beden oranlarına çevrilen belirli bir vücut şekline sahip tek model vardır. 3D vücut tarama araştırması bu farklılıklara yeni bir bakış açısı kazandırmıştır.

o ÜÇ BOYUTLU VÜCUT TARAMA PROJESİ

3D vücut tarama araştırması Cornell Üniversitesi profesörlerinden Susanne Ashdown ve Suzanne Loker tarafından gerçekleştirilmiştir. Proje çalışması, konfeksiyon sektörüne rekabet avantajı ve müşteri memnuniyeti sağlamıştır. Tasarımda kullanılan 3D tarama yazılımı ( Polyworks, Innometric) farklı kamera görüntülerini üstüste bindirerek oluşan tabakaları birleştirebilmektedir. Ayrıca doğrusal yüzey alanı, dilim alanı ve hacim ölçüleri giysi vücuda uyumlu hale gelsin diye taramadaki boşlukları doldurmak için kullanılır. Son olarak kullanıcılar vücut taramasını tam yüzey olarak, noktalar halinde, dilimler halinde görebilsin ya da kritik noktalarda döndürebilsin, yerini değiştirebilsin, zoom yapabilsin diye 3D vücut taramasının farklı görüntü opsiyonları bulunmaktadır. Ashdown ve Loker konfeksiyon sektörünün önde gelen firmalarının hedef pazarındaki bayanların vücut tarama verilerini toplamışlardır. Vücut beden ve şekilleri taranmış ve şirketin beden serisinden vücuda en iyi oturan pantolon ve pantolon giydirilerek tekrar taranmıştır. Beden ve pantolon taramaları arasındaki ölçü farklılıkları en uyumlu ve uyumsuz seviyeleri ile tanımlanmıştır. Bu gelişme şirketin bedenlendirme sistemlerini değerlendirme ve hedef pazara daha uyumlu olacak değişiklikler önermede önemli bir bilgi olmuştur. Araştırmanın sonucu; bir model yöntemi, hedef Pazar yaratmak ve bedenlendirme sistemlerine dayalı çalışan her işletme için vücuda uyumu geliştirecek matematiksel bir yaklaşım oluşturmaktır. 3D vücut tarama araştırmaları ve uygulamaları müşterilerden pozitif tepki almıştır.

9.5 ÜÇ BOYUTLU VÜCUT TARAYICI SİSTEMLERİNİN AVANTAJLARI

3 boyutlu vücut tarayıcılar, üretimi düşünülen giysinin ön üretim süresini kısaltır. Parametrik veriler sayesinde, giysinin yeniden ölçülendirilmesinde ve serilendirilmesinde kullanıcıya daha hızlı ve esnek bir çalışma imkanı sunar. El ile çalışmada, giysi kalıplarında oluşabilecek olan hatalara üç boyutlu sistemlerde rastlanma olasılığı oldukça düşüktür. Bu sistemler sayesinde, değişik özellikteki kumaşların 3 boyutlu manken üzerine giydirilmesi ile kumaşın giysi üzerinde nasıl durduğunun somut bir şekilde anlaşılabilmesi mümkün olmaktadır. Bununla birlikte, 3 boyutlu giysi modeli yardımı ile, 2 boyutlu üretim kalıplarının elde edilmesi de mümkün olmaktadır. (Öndoğan, 2005) glengo.com